Fundusz Ochrony Rolnictwa – gwarancja wypłaty rekompensat producentom rolnym z tytułu utraty przychodów
6 czerwca 2023 r. Prezydent RP podpisał Ustawę z dnia 9 maja 2023 r. o Funduszu Ochrony Rolnictwa. Celem zasadniczym tego aktu prawnego jest stworzenie możliwości prawnych gwarantujących producentom rolnym rekompensatę z tytułu utraty przychodów z prowadzonej przez nich działalności rolniczej w przypadku upadłości nabywców produktów rolnych.
Fundusz będzie stanowić wyodrębniony rachunek bankowy, którym ma dysponować Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.
Dochodami Funduszu będą: wpłaty na Fundusz dokonywane przez podmioty skupujące, odsetki od środków lokowanych w formie depozytu u ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz środki finansowe odzyskane przez KOWR w wyniku prowadzonych postępowań upadłościowych od podmiotów skupujących, które stały się niewypłacalne, na rzecz Funduszu z tytułu roszczeń po wypłacie producentom rolnym rekompensat.
Do wpłat na Fundusz będą obowiązane podmioty skupujące, będące podatnikami podatku od towarów i usług. Wpłaty będą naliczane w wysokości 0,125% wartości produktów rolnych bez podatku od towarów i usług określonych w załączniku I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, nabytych od producentów rolnych w rozumieniu ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. Wartość produktów rolnych bez podatku od towarów i usług nabytych od producenta rolnego będzie ustalana na podstawie faktur VAT i faktur VAT RR uwzględnianych w deklaracjach podatkowych. Pierwsze wpłaty na Fundusz powinny być dokonywane począwszy od II kwartału 2024 r. za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 marca 2024 r.
Ze środków finansowych Funduszu będą przyznawane i wypłacane rekompensaty producentom rolnym, którzy nie otrzymali zapłaty za produkty rolne zbyte podmiotowi skupującemu, który stał się niewypłacalny. W bieżącym roku wnioski o przyznanie rekompensaty będzie można składać od 1 sierpnia do 31 sierpnia, w odniesieniu do podmiotów, które stały sie niewypłacalne w 2022 r.
W 2023 r. minister właściwy do spraw rozwoju wsi przekazuje dotację celową dla KOWR na wypłatę rekompensat w wysokości nie wyższej niż 50 000 000 zł.
Ustawa wchodzi w życie 1 lipca 2023 r.