Zmiany klimatyczne i rosnące zainteresowanie egzotycznymi roślinami sprawiają, że w polskich ogrodach coraz częściej pojawiają się gatunki, które dotąd były uznawane za zbyt wymagające dla naszego klimatu. Jednak brak odpowiedniej wiedzy oraz niekontrolowany import tych roślin może prowadzić do poważnych zagrożeń dla zdrowia innych upraw. Dlatego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) prowadzi kampanię #PlantHealth4Life – „Dbaj o zdrowie roślin, chroń życie”, mającą na celu zwiększenie świadomości na temat ochrony roślin.

W ostatnich latach, w wyniku łagodniejszych zim i upalnych lat, rośliny egzotyczne zaczynają dobrze adaptować się do polskiego klimatu, zwłaszcza na terenach Opolszczyzny. Niestety, wiele z nich przywożonych jest bez tzw. paszportu roślin, co wiąże się z ryzykiem nieświadomego sprowadzenia patogenów. Choroby i szkodniki, które mogą być przenoszone z roślinami, stanowią zagrożenie nie tylko dla upraw w prywatnych ogrodach, ale również dla rolnictwa na większą skalę.

Zdrowe rośliny odgrywają ważną rolę w wielu aspektach życia. Oto kilka najważniejszych powodów, dla których ich ochrona jest tak istotna:

• Bezpieczeństwo żywnościowe: Choroby roślin mogą znacząco obniżyć plony, co prowadzi do niedoborów żywności oraz wzrostu jej cen.
• Gospodarka: Straty wywołane przez choroby roślin stanowią realne zagrożenie dla rolników, co przekłada się na straty finansowe w jednym z najważniejszych sektorów gospodarki.
• Środowisko: Zdrowe rośliny są niezbędne do utrzymania zrównoważonego ekosystemu, wspierają bioróżnorodność i pomagają w regulacji klimatu.

Przesłania kampanii #PlantHealth4Life

Kampania EFSA „Dbaj o zdrowie roślin, chroń życie” ma na celu uwrażliwienie społeczeństwa na różnorodne zagrożenia, z jakimi mierzy się zdrowie roślin:

• Zagrożenia związane ze zmianą klimatu: Wzrost temperatur i zmiany w warunkach pogodowych mogą sprzyjać rozwojowi nowych szkodników oraz chorób, które wcześniej nie występowały w danym regionie.
• Rola podróżnych: Przywożenie roślin z zagranicznych podróży, nawet jeśli są one piękną pamiątką, może prowadzić do niekontrolowanego rozprzestrzeniania się szkodników i chorób.
• Współpraca wszystkich interesariuszy: Ochrona zdrowia roślin wymaga zaangażowania różnych grup – rolników, instytucji naukowych, organów państwowych i konsumentów.

Co można zrobić, by wspierać zdrowie roślin?

Wszyscy możemy przyczynić się do poprawy zdrowia roślin, stosując się do kilku prostych zasad:

• Edukacja: Zwiększenie świadomości na temat zagrożeń i sposobów ich ograniczania jest fundamentalne.
• Dzielenie się wiedzą: Informowanie innych, zwłaszcza ogrodników-amatorów, może pomóc zapobiegać nieświadomemu rozprzestrzenianiu patogenów.
• Ostrożność w podróżach: Unikanie przywożenia roślin lub ich części z zagranicznych wojaży jest podstawowym działaniem na rzecz zdrowia roślin.
• Wsparcie lokalnych producentów: Kupując rośliny i produkty pochodzące z lokalnych upraw, wspieramy zrównoważone rolnictwo i redukujemy ryzyko wprowadzenia nowych patogenów.

Gdzie szukać więcej informacji?

Szczegóły dotyczące kampanii #PlantHealth4Life oraz zasady dotyczące ochrony zdrowia roślin można znaleźć na stronie internetowej Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz stronach instytucji krajowych zaangażowanych w realizację tej inicjatywy.

Ochrona zdrowia roślin to odpowiedzialność nas wszystkich. Dzięki współpracy i zwiększeniu świadomości na temat potencjalnych zagrożeń, możemy skutecznie chronić nasze uprawy, wspierać lokalną gospodarkę oraz dbać o równowagę ekosystemu. Kampania #PlantHealth4Life przypomina, że każdy może przyczynić się do ochrony tego ważnego zasobu.

Artykuł ukazał się w czasopiśmie Kurier Rolniczy nr 11/2024. Zapraszamy do prenumeraty, informacje pod nr tel. 77 44 37 142.