W dniu 4 września 2024 roku w ramach wyjazdu studyjnego pn. „Rolnictwo ekologiczne i ochrona środowiska” mieliśmy okazję odwiedzić gospodarstwo demonstracyjne Pana Kamila Ćwika, który na około 26 ha prowadzi produkcję zwierzęcą, w tym ekologiczną hodowlę bydła mięsnego rasy Highland Cattle (bydło szkockie). Stado liczy na dzień dzisiejszy 25 sztuk. Gospodarstwo charakteryzuje się zróżnicowanym terenem, gdyż znajduje się na pogórzu wiśnickim, w powiecie bocheńskim. Produkcja jest oparta na paszach własnych (siano, kiszonki półsuche) oraz użytkach zielonych, które charakteryzują się dużą bioróżnorodnością. Bardzo często występują tam zadrzewienia oraz krzewy, które stanowią schronienie dla bydła. Stado przebywa na pastwisku cały rok.
Bydło szkockie to bardzo charakterystyczna rasa, która swoje początki istnienia odnotowuje już w XII wiecznych zapisach. Do najważniejszych cech zewnętrznych należą: długa, dwuwarstwowa okrywa włosowa, która ma za zadanie chronić zwierzę przed zimnem oraz utratą ciepła, krótkie nogi (wysokość w kłębie 105 cm dla krów, 120 – 130 dla buhajów), krótka głowa z długimi rogami o rozpiętości nawet do 1,5 metra. Drobna budowa ciała: masa ciała mamek – 400 – 450 kg, buhajów do 625 kg. W stadzie – jedna z krów jest dominująca a nie byk. Rasę charakteryzuje także dobra płodność i łatwość wycieleń. Cielaki rodzą się o masie 25 – 30 kg. Krowy nie wymagają asysty, po wycieleniu wykazują silny instynkt macierzyński i bronią swoich cieląt nawet przed gospodarzem. Pokaźne rogi stanowią naturalną ochronę w przypadku zagrożenia, aczkolwiek pomimo groźnego wyglądu – rasa ta jest łagodna, także w stosunku do innych zwierząt gospodarskich czy gatunków dzikich. Potwierdza to Pan Kamil wskazując tym samym na wysoką inteligencję tej rasy.
Pozyskana wołowina odznacza się wysokimi walorami kulinarnymi, marmurkowatością, niską zawartością cholesterolu, soczystością i małą ilością okrywy tłuszczowej. Dzięki wypasowi na pastwiskach bogatych w zioła i dużej ruchliwości tego bydła, mięso odznacza się niezwykłym smakiem. Gospodarz stopniowo przekonuje lokalnych restauratorów o wysokiej jakości mięsa i pozyskuje coraz więcej nowych klientów. Pan Kamil przystąpił do systemu QMP i posiada stosowny certyfikat.
Wołowinę tej rasy docenia również Brytyjska Rodzina Królewska, której stado ma siedzibę niedaleko zamku Balmoral.
Bydło to bardzo dobrze zgryza ekstensywne górskie pastwiska, które dla innych ras byłyby nie przydatne. Zwierzęta rzadko chorują a użytkowość rozpłodowa osiąga nawet 20 lat. Hodowla tej rasy nie jest oparta na szybkich przyrostach. Tutaj liczy się jakość uzyskiwanej wołowiny i cielęciny przy jednoczesnym ekologicznym (dobrym dla środowiska i klimatu) wymiarze rolnictwa. Pan Kamil zaczynał od 3 sztuk krów jako hobby – dzisiaj hodowla bydła szkockiego HI stanowi początek dobrze zapowiadającego się biznesu. W planach gospodarz ma znaczne powiększenie stada i UR.