Opolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w ramach Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich, zrealizował spotkania tematyczne w ramach realizacji operacji pn.: „Opolskie zespoły tematyczne ds. innowacji w rolnictwie”. W kwietniu i maju 2022 odbyło się sześć spotkań tematycznych: w Kamieniu Śląskim w powiecie krapkowickim, Opolu w powiecie opolskim, Łosiowie w powiecie brzeskim, Głubczycach w powiecie głubczyckim, Krzywiźnie w powiecie kluczborskim oraz Mirowszczyźnie w powiecie oleskim. Przybyło na nie stu dwudziestu potencjalnych członków grup operacyjnych tworzących Opolskie zespoły tematyczne ds. innowacji w rolnictwie. Spotkania prowadził dr Mariusz Drożdż, broker innowacji w OODR. W trakcie spotkań dołączał online dr Aleksander Bomberski, Krajowy Broker Innowacji z Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, który udzielał odpowiedzi na pytania w kwestii zmian w najnowszym rozporządzeniu nt. „Działania Współpraca”.

– Warunkiem uzyskania dofinansowania w ramach Działania Współpraca jest przedstawienie opinii o innowacyjności z uczelni oraz stworzenie Grupy Operacyjnej składającej się z minimum dwóch członków, w tym obowiązkowo rolnika – mówi dr Mariusz Drożdż – Innowacje muszą dotyczyć produktów rolnych wymienionych w załączniku nr 1 do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do rolnictwa. Mogą to być nie tylko nowe czy też ulepszone produkty, ale również zmodernizowana linia technologiczna, metoda organizacji czy też marketingu. W tym naborze koszty ogólnych oraz badawcze będą refundowane w stu procentach, natomiast refundację kosztów inwestycyjnych podniesiono z 50 na 70%.

– Rolnictwo jest bardzo rozległym działem gospodarki i w każdej dziedzinie jest możliwość wprowadzania innowacji – mówi Mieczysław Myśliwy, rolnik i współwłaściciel Firmy Farmer w Głubczycach. – Możemy usprawniać zarówno bezpośrednią produkcję roślinną, zwierzęcą, jak i przetwórstwo, przechowalnictwo czy konserwację. Można zmieniać samą technologię uprawy. Innowacje biorą się też z bezpośrednich spostrzeżeń, praktyki rolnika, który widzi jak coś działa, a jednocześnie zauważa, że może działać lepiej, przy uwzględnieniu różnych zmiennych, w tym zmian klimatu i środowiska. Te pomysły można wdrażać samemu, ale jeśli zostaną wsparte środkami z zewnątrz, to jest chwalebne i trzeba z tego skorzystać.

– Mam sporo refleksji po dzisiejszym spotkaniu – dodaje Jakub Bartoszewski, rolnik ze wsi Niekazanice. – Teraz widzę, że warto wdrażać elementy, które nie ujrzały jeszcze światła dziennego, a które mogłyby uzyskać akceptacje środowisk naukowych.

– Działanie „Współpraca” to bardzo ciekawy projekt – mówi Patrycja Dyla-Szynklarz prowadząca gospodarstwo ,,Lawendowe Zacisze” w Biadaczu – Sama również zastanawiam się, jak możemy wykorzystać to dofinansowanie, bo kilka różnych pomysłów przewinęło się przez nasze głowy w ciągu czterech lat uprawiania lawendy. Mamy dużo potrzeb związanych z mechanizacją gospodarstwa, a za proponowaną kwotę można dużo zrobić. A same badania prowadzone wspólnie z uczelniami mogą pomóc również naszemu gospodarstwu: ułatwić nam uprawę i sprawić, że będziemy robić to bardziej świadomie i skutecznie.

– Oba programy, na które były ostatnio nabory są bardzo trafne i ten i wcześniejszy na Krótkie Łańcuchy Żywności. – mówi Herbert Czaja, rolnik z Kadłuba Wolnego. – Nie wszystkich stać na duże inwestycje, a w przypadku KŁŻ wystarczy, że rolnik rozszerzy swoją działalność i może wyjść na rynek. Przy tych tzw. „dużych” projektach innowacyjnych plusem jest, że są połączone z nauką. I jest szansa, że przy tym powstaną i rozwiną się nowe firmy.

– Na pewno dołączenie się uczelni i instytutów badawczych pomoże w lepszym wykorzystaniu funduszy – dodaje Marek Lech, rolnik prowadzący Gospodarstwo ,,Kłos’’ we wsi Krzywiczyny. – Jesteśmy gospodarstwem ukierunkowanym na produkcję roślinną. Mamy 800 hektarów gruntów. Mamy parę pomysłów i chcemy porozmawiać z Politechniką Opolską czy Uniwersytetem Opolskim nad rozwiązaniami i projektami innowacyjnymi.

Spotkania miały również na celu zainicjowanie powołania zespołów tematycznych na terenie Opolszczyzny do podejmowania działań prowadzących do wdrażania innowacji w rolnictwie w ramach programów badawczo-rozwojowych przez Grupy Operacyjne EPI. Operacja zakłada ułatwianie wymiany wiedzy, doświadczeń oraz dobrych praktyk, podniesienie wiedzy z zakresu innowacyjności polskiego sektora rolno-spożywczego. Działanie „Współpraca” realizowane w ramach PROW-u 2014-2020 dotyczy wprowadzania różnych innowacji do praktyki. Ma to służyć przede wszystkim podniesieniu dochodowości tych gospodarstw. Mogą one liczyć maksymalnie na 6 mln zł refundacji kosztów ogólnych, badawczych i inwestycyjnych. Mogą je przeznaczyć na wynagrodzenia dla osób koordynujących projekt i pracowników naukowych, ale przede wszystkim dokonać inwestycji w sprzęt czy infrastrukturę budowlaną, która będzie niezbędna do osiągnięcia zakładanych celów operacji.

Od 30 kwietnia do 29 czerwca Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa prowadziła nabór wniosków na Działanie „Współpraca”. Pracownicy OODR ponad dwa lata wcześniej zaczęli informować potencjalnych członków Grup Operacyjnych przeprowadzając spotkania z rolnikami, przedsiębiorcami i naukowcami w celu wyszukania innowacji w rolnictwie i tworzenia grup operacyjnych. Celem operacji jest powołanie zespołów tematycznych na terenie Opolszczyzny do podejmowania działań prowadzących do wdrażania innowacji w rolnictwie, identyfikowania potrzeb i problemów wymagających nowatorskich rozwiązań, a także wskazania obszarów wymagających przeprowadzenia badań czy zagadnień, którymi mogą zajmować się w przyszłości Grupy Operacyjne EPI. Operacja zakłada ułatwianie wymiany wiedzy, doświadczeń oraz dobrych praktyk, podniesienie wiedzy z zakresu innowacyjności polskiego sektora rolno-spożywczego, ze szczególnych uwzględnieniem wielopodmiotowego podejścia na przykładzie grup operacyjnych EPI. Celem operacji jest również zaproszenie do współpracy osób zainteresowanych podjęciem działań w zakresie stworzenia grupy operacyjnej aplikującej o środki w ramach działania „Współpraca”.

Na przełomie stycznia i lutego 2023 roku ARiMR ma opublikować listę rankingową projektów grup operacyjnych. Ministerstwo Rolnictwa planuje zwiększenie alokacji środków na to działanie o 30 mln Euro na okres przejściowy PROW 2014-2020 oraz WPR 2021-2027. Ostatni wniosek o płatność musi wpłynąć do siedziby ARiMR przed 31 grudnia 2024 r.