Wzrost temperatur w okresie letnim to wyzwanie dla dobrostanu zwierząt gospodarskich oraz istotne zagrożenie dla jakości pasz. Wysoka temperatura, zwłaszcza w połączeniu z wilgocią, może prowadzić do szybkiego pogorszenia się wartości odżywczych, rozwoju pleśni i namnażania się szkodliwych mikroorganizmów. Jak zatem rolnicy mogą skutecznie chronić pasze i zapewnić ich jakość w cieplejszych miesiącach?

Zagrożenia związane z wysoką temperaturą

Pasze, zarówno suche, jak i kiszonki są podatne na szereg niekorzystnych procesów w czasie upałów:

• przegrzewanie się kiszonek – prowadzi do wtórnej fermentacji i utraty składników odżywczych;
• rozwój pleśni i grzybów – zwłaszcza przy nieodpowiednim przechowywaniu, może skutkować obecnością mykotoksyn niebezpiecznych dla zdrowia zwierząt;
• utlenianie tłuszczów i białek – zmniejsza strawność i wartość energetyczną paszy;
• utrata witamin – zwłaszcza witaminy A, E i niektórych z grupy B.

Znaczenie dla zdrowia i produkcyjności zwierząt

Spożycie zepsutej paszy może prowadzić do zaburzeń trawiennych, zatrzymań wzrostu, spadku mleczności, a nawet zatruć. Konsekwencje są nie tylko zdrowotne, ale i ekonomiczne – spada efektywność produkcji, rosną koszty leczenia i straty paszowe. Wdrażając proste, ale skuteczne środki ochrony jakości pasz, rolnik inwestuje w zdrowie stada i opłacalność gospodarstwa.

Praktyczne zalecenia dla rolników 

Właściwe przechowywanie

• Używaj silosów paszowych z wentylacją (np. stalowe silosy) dla lepszej cyrkulacji powietrza.
• Przechowuj pasze w kontenerach typu Big Bag z siatką wentylacyjną.
• Zadbaj o magazynowanie w przewiewnych halach lub namiotach z możliwością wietrzenia.
• Zastosuj palety plastikowe lub drewniane, by odizolować pasze od wilgotnego podłoża.

Kontrola temperatury i wilgotności

• Regularnie sprawdzaj warunki przy pomocy termometrów sondowych.
• Zainstaluj czujniki temperatury z alarmem oraz rejestratory danych do monitorowania stanu kiszonki.
• Zwracaj uwagę na nagły wzrost temperatury – to sygnał możliwej fermentacji wtórnej.

Stosowanie dodatków paszowych

• Dodawaj konserwanty, np. kwas propionowy lub jego sole (propionian wapnia), które hamują rozwój grzybów i bakterii.
• Do kiszonek wprowadzaj inokulanty bakteryjne dla poprawy fermentacji i stabilności mikrobiologicznej.
• Włącz absorbery mykotoksyn (np. glinokrzemiany, bentonity, węgiel aktywowany) w przypadku ryzyka skażenia.

Optymalizacja zapasów

• Ogranicz ilość przechowywanej paszy – stosuj mniejsze partie, np. worki 25-50 kg, które łatwiej zużyć w krótszym czasie.
• Wykorzystuj zbiorniki mobilne lub silosy na kołach, które ułatwiają rotację pasz.
• Rozważ automaty paszowe z bieżącym dozowaniem, aby unikać zalegania.

Utrzymanie czystości i higieny

• Regularnie czyść magazyny i sprzęt przy pomocy myjek ciśnieniowych.
• Dezynfekuj powierzchnie.
• Wykorzystuj zmiotki, łopaty plastikowe i szczotki do pasz, by usuwać resztki organiczne.