W dniach 26-28.09.2022r. odbył się zagraniczny wyjazd studyjny pn. „Innowacyjne wspomaganie gospodarowania wodą na obszarach wiejskich” w ramach dwuletniego planu operacyjnego KSOW na lata 2022-2023 w zakresie Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Wzięło w nim udział 30 osób, w tym partnerzy LPW oraz rolnicy.

Wyjazd rozpoczynał się wizytą w oczyszczalni ścieków Abwasserverband Braunschweig, gdzie został nam zaprezentowany film o działalności oczyszczalni oraz współpracy z rolnikami.  Podczas wizyty dowiedzieliśmy się o procesach stosowanych do oczyszczania wody i wykorzystaniu wody szarej do nawodnienia pól roślin energetycznych oraz zbóż. W trakcie wizyty był przeprowadzony wykład przez prof. dr. inż. Thomasa Dockhorn, który prezentował badania na temat użytkowania wody szarej z oczyszczalni ścieków do uprawy roślin w systemie hydroponicznym. System hydroponiczny jest uprawą bez gleby z wykorzystaniem roztworu wodnego. Rośliny w takiej uprawie nie są poddawane żadnym stresom jak np. brak wody. Oczyszczalnia współpracując z rolnikami również nawozi im okoliczne pola osadem. Rozbudowany system nawodnieniowy i przepompownia pozwala na wykorzystywania wody szarej do nawodnienia okolicznych pól poprzez deszczownie szpulowe.

Następnym odbiorcą systemu Braunschweig jest biogazownia, która wykorzystuje rośliny energetyczne z pól nawadnianych wodą szarą. Energia wykorzystywana jest do zasilania oczyszczalni ścieków a nadwyżka sprzedawana do sieci. Następnego dnia odwiedziliśmy Agro-Sat Consulting GmbH, który mieści się w Baasdorf. Jest to firma, która zajmuje się doskonaleniem różnych systemów oraz poszukiwaniu innowacyjnych rozwiązań wykorzystywanych w uprawach warzywnych. Podczas wizyty była nam przedstawiona sytuacja hydrologiczna oraz jakie warunki atmosferyczne panują w regionie. Z powodu niskich opadów, region ten boryka się z niedoborem wody, dlatego też stosują precyzyjne nawadnianie zasilane energią słoneczną.  Zostały nam przedstawione zalety takiego systemu, który jest dostosowany do rzeczywistych potrzeb wodnych roślin uprawnych. Zostały również osiągnięte cele w optymalizacji sytuacji energetycznej dla nawadniania, redukcji i unikaniu uwalnianiu składników odżywczych oraz w pełni została zautomatyzowana kontrola procesu nawadniania w czasie rzeczywistym.  Nawadnianie opierało się na ciągłym pomiarze wilgotności gleby, wykonywane przez sondę.  Stosowanie sondy pozwala na znaczne zwiększenie plonów, poprawienie jakości produktów oraz powoduje zaoszczędzenie znacznej ilości wody i energii elektrycznej. W trakcie wykładu można było dowiedzieć się, że niemieccy rolnicy, również borykają się z pozwoleniami na budowę studni, kiedy jest problem z dostępem do wody w regionie. Rolnicy łączą się w stowarzyszenia i wspólnie starają się o pozwolenie na budowę studni dla pojedynczego rolnika. Pod koniec wizyty był na przedstawiony robot polowy do stosowanie w rolnictwie precyzyjnym.

W ostatni dzień odwiedziliśmy Naturhof Wolfsburg, dzięki pomocy Niemieckiego Partnerstwa Wodnego (German Water Partnership). GWP jest siecią, która połączyła mniej więcej 300 prywatnych jak i publicznych instytucji, firm zajmujących się szeroko pojętym sektorem wodnym. Partnerstwo to łączy działania, informacje i innowacje niemieckiego sektora wodnego w celu wzmocnienia jego pozycji konkurencyjnej na rynkach międzynarodowych. GWP, jest również dział zajmujący się nawodnieniem rolniczym i dzięki uprzejmości Pana Fabian Fischer, została zorganizowana wizyta w gospodarstwie sadowniczym, gdzie inżynier Parssa Razavi przedstawił funkcjonowanie całego systemu nawodnienia stosowanego w gospodarstwie. Na koniec spotkanie zakończyło się dyskusją na temat innowacji. System stosowany w gospodarstwie opiera się na prognozach warunków atmosferycznych. W trakcie deszczu woda jest zbierana w drenażach i odprowadzana do zbiornika zbudowanego na terenie gospodarstwa. Zbudowana jest specjalna przepompownia, która uzupełnia wodę w zbiorniku do określonego poziomu jak również rozprowadza wodę do nawadniania. Stosowanie zbiornika wodnego, czyli małej retencji w gospodarstwie oraz precyzyjne nawadnianie wpłynęło pozytywnie na widoczną jakość jabłek i czereśni oraz wpłynęło na efektywne i wydajne wykorzystywanie wody.

Udział w wyjeździe studyjnym pozwolił uczestnikom na: zapoznanie się z nowatorskimi systemami nawodnienia stosowanymi w uprawach, zwrócić uwagę jak istotne jest precyzyjne nawadnianie oraz kontrola wilgotności gleby i pomiarów atmosferycznych, żeby efektywnie i wydajnie gospodarować wodą. Zapoznanie uczestników z problemami i doświadczeniami z Niemiec, prowadziło do dyskusji i wymiany doświadczeń między uczestnikami oraz dyskusji na temat użytkowania wody szarej do nawodniania pól w Polsce.

Wyjazd studyjny odbył się w ramach Lokalnego Partnerstwa Wodnego, którego głównym celem jest zwiększenie roli lokalnych społeczności w rozwiązywaniu problemów związanych z gospodarowaniem i zarządzaniem zasobami wodnymi oraz zacieśnianiu współpracy pomiędzy wszystkimi podmiotami działającymi zarówno na szczeblu lokalnym i regionalnym w zakresie racjonalnego gospodarowania wodą na obszarach wiejskich.

Na temat tworzenia partnerstw zapraszam do kontaktu z wojewódzkim koordynatorem ds. LPW Magdaleną Semeniuk, tel. 77 4437 133; e-mail: magdalena.semeniuk@oodr.pl